Szanse na wykrycie takiego kosmicznego zjawiska, jak zygzakowata podwójna soczewka grawitacyjna, szacuje się na jeden do 100 milionów, ale astronomom korzystającym z Kosmicznego Teleskopu Webba i tak udało się uchwycić ten rzadki obiekt. Odkrycie to stanowiło znaczący przełom w badaniu wszechświata, który potwierdza słuszność teorii Einsteina i otwiera nowe możliwości badania procesów kosmologicznych.
Soczewkowanie grawitacyjne to zjawisko, w którym grawitacja masywnych obiektów, takich jak galaktyki lub gromady galaktyk, załamuje i wzmacnia światło pochodzące z bardziej odległych obiektów. Zjawisko to, które po raz pierwszy przepowiedział Albert Einstein w 1912 roku, umożliwia astronomom obserwację tych obiektów kosmicznych, które nie byłyby widoczne ze względu na ich odległość lub słabe promieniowanie. W przypadku galaktyki J1721+8842 naukowcy po raz pierwszy zarejestrowali specjalną podwójną soczewkę grawitacyjną w kształcie zygzaka, która pozwoliła im zobaczyć jednocześnie sześć zdjęć bardzo odległego kwazara znajdującego się 10,5 miliarda lat świetlnych od Ziemi.
Początkowo astronomowie uważali, że galaktyka J1721+8842 jest regularnym soczewką grawitacyjną, która tylko wzmacnia i zniekształca światło z kwazaru. Jednak po kolejnych obserwacjach okazało się, że światło przechodzi przez dwa masywne obiekty. Pierwsza soczewka grawitacyjna znajduje się w odległości 300 milionów lat świetlnych od kwazaru i zniekształca światło, tworząc dwa obrazy. Drugi obiektyw, położony w odległości 2,3 miliarda lat świetlnych, zwiększa to zniekształcenie, co prowadzi do powstawania sześciu zdjęć tego samego kwazara. Odkrycie to jest ważne nie tylko dla astronomii, ale także dla rozwiązania jednej z głównych tajemnic współczesnej kosmologii - określania dokładnej wartości stałej Gabbla, która charakteryzuje szybkość ekspansji wszechświata. Wykrywanie takich unikalnych soczewek daje astronomom nowe narzędzie do dokładnego pomiaru odległości i prędkości w przestrzeni.
Takie odkrycia nie tylko pogłębiają nasze rozumienie podstawowych praw wszechświata, ale także pozwalają studiować procesy występujące na dużych odległościach, znacznie przekraczając możliwości współczesnych teleskopów. Istnienie takich podwójnych soczewek może pomóc astronomom w badaniu obiektów, które bez tego zjawiska nie byłyby widoczne. Jednocześnie, jak pokazuje przypadek, obserwowanie takich unikalnych zjawisk może pomóc w przyszłości dokładniej zmierzyć parametry wszechświata, w szczególności wartość stałej GABBLA, która jest nadal kontrowersyjna i ma różne wartości w zależności od zastosowanych metod pomiaru.
Zatem podwójna soczewka grawitacyjna, której udało się wykryć astronomów, staje się nie tylko ekscytującym zjawiskiem naukowym, ale także ważnym narzędziem do rozwiązywania jednej z głównych tajemnic kosmologicznych.
