Nadmierne spożycie alkoholu od dawna uznawano za czynnik ryzyka wielu problemów zdrowotnych, jednak ostatnio naukowcy ponownie zwrócili uwagę na to powiązanie, uzyskując nowe, jeszcze bardziej alarmujące wyniki. Według badań przeprowadzonych przez specjalistów z Scripps Research alkoholizm może mieć istotny wpływ na rozwój choroby Alzheimera, jednej z najniebezpieczniejszych i wyniszczających chorób mózgu.
Badanie opublikowane w czasopiśmie eNeuro wykazało, że alkohol może nie tylko uszkadzać neurony, ale także przyspieszać postęp choroby Alzheimera. Naukowcy zwrócili uwagę na powszechne zaburzenia molekularne, które występują w mózgu w okresie alkoholizmu i we wczesnych stadiach choroby Alzheimera. Odkrycie to budzi poważne obawy, gdyż alkoholizm można obecnie uznać za ważny czynnik wpływający na postęp demencji. Choroba Alzheimera jest wiodącą formą demencji i dotyka miliony ludzi na całym świecie. Charakteryzuje się postępującym pogorszeniem pamięci, myślenia i innych funkcji poznawczych. Wiadomo, że ryzyko zachorowania na tę chorobę wzrasta wraz z wiekiem, ale może też wynikać z predyspozycji genetycznych. Nowe badania wskazują jednak na znaczenie czynników zewnętrznych, w tym stylu życia. Jednym z tych czynników jest spożywanie alkoholu, które od dawna wiąże się z obniżeniem zdolności poznawczych. Jednakże dokładny mechanizm interakcji alkoholu z chorobą Alzheimera nie został w pełni poznany. Nowe badanie ujawnia szlaki molekularne, które mogą wyjaśniać to zjawisko.
Zespół naukowców z Scripps Research wykorzystał zaawansowaną technologię transkryptomiki jednokomórkowej do badania aktywności genetycznej w korze nowej, obszarze mózgu odpowiedzialnym za pamięć i myślenie. Przeanalizowali tkankę mózgową osób na różnych etapach choroby Alzheimera i porównali ją z danymi osób cierpiących na alkoholizm. W wyniku badania naukowcy odkryli podobne zaburzenia molekularne w obu grupach. W szczególności odnotowano zwiększoną aktywność genów zapalnych, szczególnie w komórkach mikrogleju (komórkach obsługujących neurony) i komórkach naczyniowych. Zmiany te negatywnie wpływają na sygnalizację synaptyczną, proces niezbędny do komunikacji między neuronami. Zaobserwowano także dysfunkcję naczyniową, co powoduje upośledzenie krążenia krwi w mózgu, co jest krytyczne dla prawidłowego funkcjonowania narządu.
W badaniu odkryto także wspólne wzorce ekspresji genów towarzyszące różnym stadiom choroby Alzheimera. We wczesnych stadiach rozwoju choroby zaobserwowano zmiany w genach związanych z autofagią, czyli procesem oczyszczania komórek z uszkodzonych elementów. W późniejszych stadiach wzrosła aktywność markerów zapalenia nerwów i stresu. Naukowcy sugerują, że nadmierne spożycie alkoholu może nasilić te procesy, przyspieszając rozwój demencji. Dr Arpita Joshi, główna autorka badania, zauważyła, że zaburzenia związane z używaniem alkoholu i choroba Alzheimera mają wspólne mechanizmy molekularne, co sugeruje, że alkohol może przyspieszać postęp choroby. Naukowcy podkreślają znaczenie dalszych badań, które pozwolą lepiej zrozumieć, w jaki sposób te szlaki genetyczne wpływają na ludzki mózg i zachowanie, a także jakie interwencje terapeutyczne mogą pomóc zmniejszyć ryzyko związane z alkoholizmem. Biorąc pod uwagę te nowe odkrycia, naukowcy podkreślają również potrzebę prowadzenia kampanii zwiększających świadomość na temat niebezpieczeństw związanych z alkoholizmem i jego wpływem na zdrowie mózgu.
Badania te otwierają nowe możliwości opracowania ukierunkowanych interwencji terapeutycznych ukierunkowanych na określone szlaki molekularne związane z rozwojem choroby Alzheimera. Naukowcy mają nadzieję, że ich przyszłe badania pomogą znaleźć skuteczne metody leczenia i zapobiegania chorobie, w szczególności poprzez stosowanie leków wpływających na określone procesy molekularne.
