Według danych Ministerstwa Gospodarki Rosji, Banku Centralnego i Federalnej Służby Statystycznej rosyjska gospodarka zbliża się do krytycznego punktu ochłodzenia ze względu na rosnące ograniczenia w kluczowych sektorach. Informacja ta stała się znana dzięki raportowi Bloomberga.
Po serii zakrojonych na szeroką skalę wydatków na przemysł wojskowy i obronny, a także próbach złagodzenia wpływu międzynarodowych sankcji na biznes, Rosja stoi w obliczu przegrzania gospodarki. Zjawisko to jest najbardziej znaczące od czasu światowego kryzysu finansowego w 2008 roku.
Przegrzanie gospodarki i jego konsekwencje
Zasoby pracy i możliwości produkcyjne w Rosji są prawie wyczerpane. Sektor budowlany i bankowy, wspierany wcześniej przez dotowane kredyty hipoteczne, są obecnie narażone na wpływ wysokich stóp procentowych. W czerwcu aktywność gospodarcza wykazywała oznaki ochłodzenia w większości sektorów, a wzrost budownictwa był najwolniejszy od 2020 r.
Choć PKB Rosji wzrósł w drugim kwartale 2024 r. o ponad 4% w porównaniu z rokiem poprzednim, w przyszłym roku oczekuje się, że wzrost ten spowolni do 0,5–1,5%.
Wraz z wybuchem Wielkiej Wojny rząd rosyjski znacznie zwiększył wydatki na przemysł zbrojeniowy. Doprowadziło to do znacznego przegrzania gospodarki. Szefowa Banku Rosji Elwira Nabiullina zauważyła, że rezerwy siły roboczej i mocy produkcyjnych są już prawie wyczerpane. W przedsiębiorstwach brakuje ponad dwóch milionów pracowników, a stopa bezrobocia spadła do najniższego w historii poziomu 2,4%, najniższego wśród krajów G7.
Rosyjski przemysł zbrojeniowy boryka się z trudnościami wynikającymi z konkurencji o siłę roboczą, ograniczeń w użytkowaniu sprzętu i ograniczonego dostępu do importowanych komponentów. Przemysł cywilny nie jest w stanie zrekompensować strat, ponieważ konsumenci borykają się z wysokimi stopami zadłużenia przekraczającymi 20%.
W czerwcu wzrost przemysłu wytwórczego, napędzany zamówieniami wojskowymi, zmniejszył się o połowę w porównaniu z majem. Handel hurtowy, w tym sprzedaż energii, po wcześniejszym silnym wzroście, spowolnił do niecałych 2%.
Bank centralny Rosji podniósł w lipcu główną stopę procentową o 200 punktów bazowych do 18%, co stanowi najwyższą stopę od początku wojny. Decyzję tę podjęto, aby zapobiec ryzyku stagflacji w związku z dalszym przyspieszaniem wzrostu cen.
Mimo to inwestycje kapitałowe w Rosji utrzymują się na wysokim poziomie, co w dłuższej perspektywie może mieć wpływ na ograniczenia wzrostu gospodarczego.
